ಜಾಗತೀಕರಣದ ಆಟಗಳ ಬೆನ್ನಟ್ಟಿರುವ ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್

Date: 25-05-2021

Location: ಬೆಂಗಳೂರು

ಹಿರಿಯ ಪತ್ರಕರ್ತ-ಲೇಖಕ ರಾಜಾರಾಂ ತಲ್ಲೂರು ಅವರು ಜಾಗತಿಕ ಸಮಕಾಲೀನ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಕುರಿತು ಬರೆಯುವ ಅಂಕಣ 'ಈಚೀಚೆ, ಇತ್ತೀಚೆ'. ಪ್ರತಿ ವಾರ ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಬಾರಿ ಇಂಗ್ಲಂಡ್ ಮೂಲದ ಕಂಟೆಂಪೊರರಿ ಆರ್ಟ್ ಕಲಾವಿದ ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್ ಅವರ ಕಲಾಬದುಕಿನ ಕುರಿತು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಕಲಾವಿದ: ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್ (Yinka Shonibare)
ಜನನ: 10 ಫೆಬ್ರವರಿ, 1962
ಶಿಕ್ಷಣ: ಗೋಲ್ಡ್‌ಸ್ಮಿತ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್, ಲಂಡನ್
ವಾಸ: ಲಂಡನ್, ಇಂಗ್ಲಂಡ್
ಕವಲು: ಕಂಟೆಂಪೊರರಿ ಆರ್ಟ್
ವ್ಯವಸಾಯ: ಪೇಂಟಿಂಗ್, ಫೊಟೋಗ್ರಫಿ, ಇನ್ಸ್ಟಾಲೇಷನ್, ಸ್ಕಲ್ಪ್ಚರ್

ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್ ಅವರ ಸಿ.ವಿ.ಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ:

ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್ ಅವರ ವೆಬ್ ಸೈಟಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ:

ಜಗತ್ತೆಂಬ ಹಳ್ಳಿಯ ಮಜಾ ಇದು - ಇಂಡೊನೇಷ್ಯಾದ ಬಾಟಿಕ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಜನರಿಗೆಂದು ನೆದರ್ಲಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುವ ಕಡು ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಬಟ್ಟೆಗಳ ಅಂಗಿ ಕ್ರಮೇಣ ಪಶ್ಚಿಮ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವರದೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಡುಪು ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದದ್ದು! ಹೀಗೆ, ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ್ದಲ್ಲದ ಒಂದು ವಸ್ತು, ಕ್ರಮೇಣ ಆ ಪ್ರದೇಶದ್ದೇ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತ ಮುದ್ರೆ ಪಡೆಯುವ ಜಾಗತೀಕರಣದ ಆಟಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ, ರಾಜಕೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು, ವರ್ಣ-ವರ್ಗ- ಜನಾಂಗೀಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು, ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಐಡೆಂಟಿಟಿಗಳ ಫ್ಯೂಷನ್‌ಅನ್ನು ನೈಜೀರಿಯಾ ಮೂಲದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಲಾವಿದ ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್ ತಿಳಿ ವ್ಯಂಗ್ಯದ ಮೂಲಕವೇ ವೀಕ್ಷಕರ ಮುಂದಿಡುತ್ತಾರೆ.

ಆಫ್ರಿಕ-ಯುರೋಪುಗಳ ನಡುವಿನ ಆರ್ಥಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಚರಿತ್ರೆಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಆ ಭೂಖಂಡಗಳ ಕೊಲೋನಿಯಲ್ ಮತ್ತು ಪೋಸ್ಟ್-ಕೊಲೋನಿಯಲ್ ಯುಗದ ಅಂತಃಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು, ಐಡೆಂಟಿಟಿಗಳನ್ನು ಇಂಕಾ ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಈಗ ಸಮಕಾಲೀನ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತವೆ. “People always want to categorize things: I’m much more interested in this idea of a hybrid.” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಇಂಕಾ.

ಇಂಗ್ಲಂಡಿನಲ್ಲೇ ಜನಿಸಿದ ಇಂಕಾ, ಹೆತ್ತವರ ಜೊತೆ ನೈಜೀರಿಯಾದ ಲೆಗೋಸ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದಾಗ ಅವರಿಗೆ ಮೂರು ವರ್ಷ ಪ್ರಾಯ. ಬಳಿಕ 17ತುಂಬಿದಾಗ, ಇಂಗ್ಲಂಡಿಗೆ ಮರಳಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರಿಸಿದ ಇಂಕಾಗೆ ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಬೆನ್ನುಹುರಿಯ ಉರಿಯೂತದಿಂದಾಗಿ ದೇಹ ಪಾರ್ಶ್ವವಾತಕ್ಕೀಡಾಗುವ (ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ವರ್ಸ್ ಮಯಲೈಟಿಸ್) ಒಂದು ಅಪರೂಪದ ನರಸಂಬಂಧಿ ಕಾಯಿಲೆ ಬಂದು, ಅವರು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ದೈಹಿಕ ವೈಕಲ್ಯಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲೇ ತನ್ನ ಕಲಾ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪೂರೈಸಿದ ಇಂಕಾ, ಈಗಲೂ ವಿದ್ಯುತ್ ಚಾಲಿತ ವೀಲ್ ಚೇರ್ ಮೂಲಕವೇ ಚಲಿಸುವುದು.

ಒಂದು ಶ್ರಮಿಕ ತಂಡದ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು, ತನ್ನ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಇಂಕಾ ವೀಲ್ ಚೇರಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಂಡಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶನ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮನುಷ್ಯ ರೂಪಗಳಿಗೆ ತಲೆಯ ಭಾಗ ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆ ದೇಹಗಳು ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ ಕಡು ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ತೊಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಅವರು ಈ ಬಟ್ಟೆಯ ಬಳಕೆ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದು 1990ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ. ಫೊಟೋಗ್ರಫಿ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನೂ ರಚಿಸುವ ಇಂಕಾ, ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪೇಂಟಿಂಗ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಮೊದಲ ಸೋಲೋ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆದದ್ದು 1989ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕಲಿತ ಬ್ಯಾಮ್‌ಶಾ ಕಾಲೇಜಿನ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ.

2004ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಟರ್ನರ್ ಬಹುಮಾನ ಪಡೆದ ಇಂಕಾ, ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲೇ ವಾಸವಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಇಂದು ಜಗತ್ತಿನ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಮಹತ್ವದ ಕಲಾ ಮ್ಯೂಸಿಯಂಗಳ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿವೆ. 2002ರಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟಾ11ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ‘Gallantry and Criminal Conversation’ ಕಲಾಕೃತಿ ಅವರಿಗೆ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರ ಉಳಿದ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಲಾಕೃತಿಗಳೆಂದರೆ,  ‘Nelson’s Ship in a Bottle’(2010), ‘Refugee Astronaut’  (2019), Mr and Mrs Andrews Without Their Heads (1998), Reverend on Ice (2005), The Swing(2001), Dorian Gray (2001).

ಇದೇ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, (2021) ಲಂಡನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಪಿಕಾಸೊ ಅವರ ಆಫ್ರಿಕನ್ ಆರ್ಟ್ ಆಧರಿಸಿದ ತನ್ನ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಇಂಕಾ ಅವರನ್ನು ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ಪತ್ರಿಕೆ ಸಂದರ್ಶನದ ವೇಳೆ, ಈ ಕೊರೊನಾ ಜಗನ್ಮಾರಿ ನಿಮಗೆ ಕಲಾಕೃತಿಗಲ ರಚನೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದಾಗ, ಅದಕ್ಕೆ ಇಂಕಾ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದು ಹೀಗೆ: “I’m very fortunate that my job is also my lifestyle. So I don’t think about my art as work. In a way, it is therapy. And for people who are fortunate enough to be creative, I think the pandemic hasn’t been as devastating mentally. Because you can escape into that space, work there and thrive there. I feel fortunate that anyone wants the results of my creativity. I’d probably be one of those eccentrics who just produce these things anyway. But fortunately there is such a profession as artist, so people can take it off my hands.” (ಮಾರ್ಚ್ 2021. ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್‌ ನ ಟಿಮ್ ಲಿವಿಸ್ ಅವರಿಗೆ ನೀಡೀದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ)

ಯಾರ್ಕ್‌ಷೈರ್ ಸ್ಕಲ್ಪ್ಚರ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಂಕಾ ಶೋನಿಬೇರ್ ಅವರ ಜೊತೆ ಬೆತ್ ಹ್ಯೂಸ್ ಮಾತುಕತೆ: