ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣ-ಸಾದ್ಯತೆಗಳು

Date: 16-03-2025

Location: ಬೆಂಗಳೂರು

"ಬಾರತದ ಜನಗಣತಿ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ಅನುಸೂಚಿತ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಆಡುವವರ ಸಂಕೆ ಸುಮಾರು 1,17,11,03,853 ಮಂದಿ ಅಂದರೆ ಬಾರತ ಜನಸಂಕೆಯ 96.71%ರಶ್ಟು ಇದೆ. ಉಳಿದ 3,97,51,124 ಅಂದರೆ 3.29% ಮಂದಿ ಇತರ ನೂರಾರು ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ ಕಮ್ಮಿ ಇದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ," ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅಂಕಣಕಾರ ಬಸವರಾಜ ಕೋಡಗುಂಟಿ. ಅವರು ತಮ್ಮ ‘ತೊಡೆಯಬಾರದ ಲಿಪಿಯ ಬರೆಯಬಾರದು’ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ‘ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣ-ಸಾದ್ಯತೆಗಳು’ ಕುರಿತು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ಇರುವ ಸಾದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಒಂದೆರಡು ಅಂಕಣಗಳಲ್ಲಿ ತುಸು ಚರ‍್ಚಿಸಿದೆ. ಬಹುಬಾಶಿಕ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಜವಾಗಿಯೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸವಾಲುಗಳು ಇವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಮೇಲೆ ಚರ‍್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಈ ಬಹುಬಾಶಿಕ ಬಾರತದಲ್ಲಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣದ ಸಾದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಈಗ ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿದೆ.

ಬಾರತದ ಜನಗಣತಿ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ಅನುಸೂಚಿತ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಆಡುವವರ ಸಂಕೆ ಸುಮಾರು 1,17,11,03,853 ಮಂದಿ ಅಂದರೆ ಬಾರತ ಜನಸಂಕೆಯ 96.71%ರಶ್ಟು ಇದೆ. ಉಳಿದ 3,97,51,124 ಅಂದರೆ 3.29% ಮಂದಿ ಇತರ ನೂರಾರು ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ ಕಮ್ಮಿ ಇದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಬಾರತಕ್ಕೆ ಅದರ ವಯಿವಿದ್ಯತೆಯೆ ಒಂದು ಶಕ್ತಿ, ಅದುವೆ ಬಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಬಾರತಕ್ಕೆ ಈ ವಯಿವಿದ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ತಂದಿರುವುದು ಈ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಬಾಶೆಗಳು. ಬಾರತದ ಬಹುತ್ವ ಅಡಗಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಈ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬಿನ್ನ ಆಯಾಮಗಳು ಇವೆ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಇಲ್ಲಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ಬುಡಕಟ್ಟು ಇಲ್ಲವೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಬಾಶೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯವಾದ ತಯಾರಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ.

ಈ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಆಡುವವರು ಒಂದೆ ಕಡೆ ನೆಲೆ ನಿಂತಿರುವುದು ಕಡಿಮೆ. ಕೆಲವೆ ಬಾಶೆಗಳು ಹಾಗೆ ಒಂದು ನಿರ‍್ದಿಶ್ಟ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಒಂದು ನಿರ‍್ದಿಶ್ಟ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಆ ಬಾಶೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯವಾದ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತವಾದ ಸಿದ್ದತೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಕಶ್ಟದ ಕೆಲಸವೇನೂ ಆಗಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಬಾಶೆಗಳು ವಿವಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಬಾಶೆಗಳ ಸಂದರ‍್ಬದಲ್ಲಿ ಈ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವಿಕೆ ಕೆಲವು ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು, ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಸಂದರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೆಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇಂತಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣ ನಿಜವಾದ ಸವಾಲು ಆಗುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ, ಬಾರತದ ಬಾಶಿಕ ಪರಿಸ್ತಿತಿಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮಮತೆ ಎಶ್ಟಿದೆ ಎಂದರೆ ಇನ್ನೂ ಆಳದ, ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಹೀಗೆ ವಿವಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಕೆಲವು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದುಹೋಗಿರುವುದನ್ನೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಒಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇನ್ನೊಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೆಯ ಮಂದಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಇನ್ನು ಕೆಲ ಸಂದರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಮಂದಿ ಸಿಗಬಹುದು. ಈ ಪಸರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಕೆಲವು ಬಾಶೆಗಳ ಸಂದರ‍್ಬದಲ್ಲಿ ಇಡಿಯ ಬಾರತವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೆಯಲ್ಲಿಯೆ ಆದರೂ ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರಬಹುದು. ಇಂತಾ ಬಿಡಿಬಿಡಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿನ್ನವಾದ ಅನುಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ.

ಇನ್ನು ಕೆಲ ಸಂದರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಇಡಿಯಾಗಿ ಒಂದು ಬಾಶೆಯ ಸಂಕೆಯೆ ಕೆಲವು ಸಾವಿರದಶ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಈ ಸಾವಿರದಶ್ಟು ಮಂದಿಯೂ ಒಂದೆಡೆ ನೆಲೆಯೂರಿ ಇರದೆ ಬಿನ್ನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿರಲೂಬಹುದು. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಸಂದರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಕೇವಲ ಕೆಲವು ನೂರರಶ್ಟು ಸಂಕೆಯ ಮಾತುಗರು ಇರುತ್ತಾರೆ. ನೂರರಶ್ಟು ಇರುವುದು ಇಡಿಯ ಬಾಶೆಯ ಸಂಕೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಇವರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರುಶ ಎಶ್ಟು ಮಕ್ಕಳು ಶಾಲೆಗೆ ಬರಬಹುದು ಎಂಬ ಮೊದಲಾದ ವಿಶಯಗಳನ್ನು ಯೋಚಿಸಬೇಕು. ಇಲ್ಲೆಲ್ಲ ಹೆಚ್ಚು ಮಾನವೀಯ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಅರ‍್ತ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಇಂದಿನ ಆದುನಿಕ ತಂತ್ರಗ್ನಾನ ಇಂತಾ ಸಂದರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಒಂದು ಬಾಶೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಮಾದ್ಯಮ ಕೊಡುವುದು ಎಂದರೆ ಒಂದು ಬೇರೆ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೆಗೆಯಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇಲ್ಲ. ಒಂದೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಿನ್ನ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಮಾದ್ಯಮವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಅವಶ್ಯವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ತೆಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಮುಕ್ಯವಾಗಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಪಟ್ಯಗಳನ್ನು, ಪೂರಕಪಟ್ಯಗಳನ್ನು, ಸಂಬಂದಿತ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಬೇಕು. ಅದರಂತೆ ಶಿಕ್ಶಕರನ್ನು ತಯಾರಿಸಬೇಕು.

ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಬಾಶೆಗೂ ಕನಿಶ್ಟಮಟ್ಟಿಗೆ ವ್ಯಾಕರಣ, ನಿಗಂಟುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಬೇಕು. ಈಗಾಗಲೆ ಹಲವಾರು ಬಾರತೀಯ ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ, ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಬಾಶೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡು ಹಲವಾರು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಕರಣಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಬಾಶಾವಿಗ್ನಾನ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರ, ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರ ಮೊದಲಾದ ಹಲವು ಶಿಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅದ್ಯಯನಗಳು ಬಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಪಟ್ಯತಯಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪೂರಕಪಟ್ಯ ತಯಾರಿಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ತುಳು, ಕೊಂಕಣಿ ಮೊದಲಾದಂತಾ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಟ್ಯಗಳಿಗೆ, ಪೂರಕಪಟ್ಯಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾಗುವಶ್ಟು ಮಾಹಿತಿ, ಅದ್ಯಯನಗಳು ಈಗಾಗಲೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಟ್ಯತಯಾರಿ ಬಗೆಗೆ ಮುಂದೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಇತರ ಸಿದ್ದತೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ತುಸು ಮಾತನಾಡಿದೆ.

ಆಯಾ ಬಾಶೆಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಹಲವರು ಈಗಾಗಲೆ ಶಿಕ್ಶಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರಬಹುದು. ಅಂತವರನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಅವರನ್ನು ಅವರವರ ತಾಯ್ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಪಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಬೇಕು. ಅವರಿಗೆ ವಿಶೇಶ ಕರ‍್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಆಯಾ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಸಿದ್ದಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆ ಬಾಶೆ ಮತ್ತು ಆ ಬಾಶೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿ ಪಟ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಆ ಬಾಶೆಯನ್ನಾಡುವ ಶಿಕ್ಶಕರಿಗೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಶ್ಟವೇನೂ ಆಗಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ದ್ವಿಬಾಶಿಕ ಮತ್ತು ಬಹುಬಾಶಿಕ ಪರಿಸರದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದ ಬಂದ ಇತರ ಶಿಕ್ಶಕರನ್ನು, ಬಿನ್ನ ಬಾಶೆಯ ಪರಿಚಯ ಇರುವವರನ್ನು ಕೂಡ ಹೀಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಹೀಗೆ ಹೊಸ ಬಾಶಾ ಮಾದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪಾಟ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬರುವ ಶಿಕ್ಶಕರಿಗೆ ತುಸು ವಿಶೇಶ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕಯ್ಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆಯಾ ಬಾಶೆಯ ಮಕ್ಕಳು ಹೆಚ್ಚು ಇರುವ ಪರಿಸರದ ಹತ್ತಿರದ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಶಿಕ್ಶಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಬೇಕು. ಆನಂತರ ಈಗ ಇರುವ ಅದೆ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹೊಸ ಬಾಶಾ ಮಾದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ತುಸು ಜಾಗವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕು. ಇಲ್ಲಿ ಹಲವು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹೊಸ ಬಾಶಾ ಮಾದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದು ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಶಕರಿಗೆ ಸಾಕಾಗುವಶ್ಟು ಕೆಲಸಗಳಿದ್ದರೆ ಅವರಿಗೆ ಇಡಿಯಾಗಿ ಆ ಬಾಶೆಯಲ್ಲಿ ಬೋದಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕೊಡಬಹುದು. ಒಂದು ವೇಳೆ ಕಡಿಮೆ ಕೆಲಸದ ಅವದಿ ಇದ್ದರೆ ಆ ಶಿಕ್ಶಕರನ್ನು ಇದುವರೆಗೆ ಇರುವ ಮಾದ್ಯಮದಲ್ಲಿಯೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಉಳಿಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ಶಿಕ್ಶಕರ ದ್ವಿಬಾಶಿಕ ಸಾರ‍್ತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಂತೆಯೂ ಆಗುತ್ತದೆ.

ತರಗತಿಗಳ ಕೊಟಡಿಗಳ ಹೊಂದಿಕೆಯೂ ಒಂದು ಮೂಲಬೂತ ಅವಶ್ಯಕತೆ. ಇಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಆರಂಬದ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಇರುವಾಗ ಇರುವ ಸವುಲಬ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಬಿನ್ನ ಬಾಶೆಗಳ ಮಾದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಶುರು ಮಾಡಬಹುದು. ಇರುವ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಾದ್ಯವಿರುವ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು, ಒಟ್ಟು ದಿನದ ಸಮಯದ ಒಳಗೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾದ್ಯವಿರುವ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವೆ ತರಗತಿ ಕೊಟಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಿನ್ನ ಮಾದ್ಯಮಗಳ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಒಂದು ತರಗತಿ ನಡೆಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಕೆ ಇರುವಲ್ಲಿ ಇಂತಾ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ತರಗತಿ ಕೋಣೆಯ ಮಕ್ಕಳ ಸೂಕ್ತ ಸಂಕೆ ಎಶ್ಟು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಗ್ನಾನಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು ನಿರ‍್ದರಿಸಬಹುದು.

ಒಂದು ವೇಳೆ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೆಯ ಮಕ್ಕಳು ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಕೆಲವು ರ‍್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಿನ್ನ ಬಗೆಯ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾದ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಆ ಬಾಶೆ ತಿಳಿದ ಶಿಕ್ಶಕರಲ್ಲದ ಇತರರನ್ನು ಕೂಡ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇವರು ಬೇರೆ ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಡುವವರಾಗಿರಬಹುದು, ಸಮಾಜ ಸೇವಾ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡವರು, ಆ ಸಮುದಾಯದ ಇತರ ಸಾಕ್ಶರ ಆಸಕ್ತರು ಮೊದಲಾದವರನ್ನೂ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಈ ಎಲ್ಲ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ತೆಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಹಲವು ಸಾದ್ಯತೆಗಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದಾಗ ಆಗಬಹುದಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಬಾರದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ತೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.